Dodatkowe informacje i objaśnienia

17. Rzeczowe aktywa trwałe oraz środki trwałe w budowie

 

w tysiącach złotych 31 grudnia 2010 31 grudnia 2009
(dane przekształcone)
Grunty 398.030 395.869
Budynki i budowle 2.851.534 1.931.190
Urządzenia techniczne i maszyny 2.535.512 771.728
Środki transportu i pozostałe 388.722 339.842
Razem rzeczowe aktywa trwałe 6.173.798 3.438.629
Środki trwałe w budowie 4.197.422 6.086.780
Zaliczki na środki trwałe w budowie 16.262 153.536
Razem środki trwałe w budowie 4.213.684 6.240.316
Razem 10.387.482 9.678.945

​​​​​​Wartość aktywowanych kosztów finansowania w środkach trwałych w budowie oraz zaliczkach na środki trwałe w budowie na dzień 31 grudnia 2010 roku wyniosła 155.474 tysięcy złotych (31 grudnia 2009 roku: 191.703 tysięcy złotych)

Zmiany w rzeczowych aktywach trwałych oraz zaliczkach na środki trwałe w budowie​​​​​​ ​​​​​​
w tysiącach złotych Grunty Budynki i budowle Urządzenia techniczne
i maszyny
Środki transportu i pozostałe Środki trwałe w budowie Zaliczki na środki trwałe
w budowie
Razem
  - aktywa
z tytułu poszukiwań i oceny zasobów minerałów(1)
Wartość księgowa brutto
1 stycznia 2009
(dane przekształcone)
400.485 2.181.906 1.305.173 505.837 2.788.049 94.710 1.200.713 8.382.163
Zwiększenia 7.326 357.255 257.014 169.541 3.443.277 (3.511) (1.047.177) 3.187.236
- zakup - 34 1.887 51.332 2.642.403 22.543 258.581 2.954.237
- z rozliczenia z inwestycji 5.653 258.896 202.916 106.828 (589.781) (26.054) - (15.488)
- zmiana struktury Grupy Kapitałowej 1.605 79.887 48.797 184 105 - - 130.578
- transfer 42 2.340 3.689 7.947 (6.463) - - 7.555
- przeklasyfikowane do aktywów przeznaczonych do sprzedaży - - (167) (20.729) - - - (20.896)
- przeklasyfikowane z aktywów przeznaczonych do sprzedaży 26 - - - - - - 26
- różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych - - (157) (3.354) 69.827 - 7 66.323
- z rozliczenia zaliczek - - - - 1.272.779 - (1.272.779) -
- koszty finansowania zewnętrznego - - - - 38.943 - (32.986) 5.957
- aktywa z tytułu likwidacji Morskich Kopalni Ropy - 15.853 - - 15.178 - - 31.031
- pozostałe - 245 49 27.333 286 - - 27.913
Zmniejszenia (1.118) (19.396) (14.051) (13.512) (70.965) (20.360) - (119.042)
- sprzedaż (675) (5.140) (6.859) (8.556) (48.575) - - (69.805)
- likwidacja - (1.717) (4.680) (4.198) (303) - - (10.898)
- zmiana struktury Grupy Kapitałowej (443) (12.539) (2.512) (595) (710) - - (16.799)
- pozostałe - - - (163) (21.377) (20.360) - (21.540)
Wartość księgowa brutto
31 grudnia 2009
(dane przekształcone)
406.693 2.519.765 1.548.136 661.866 6.160.361 70.839 153.536 11.450.357
Wartość księgowa brutto
1 stycznia 2010
406.693 2.519.765 1.548.136 661.866 6.160.361 70.839 153.536 11.450.357
Zwiększenia 3.787 1.060.148 1.896.719 146.096 (1.822.732) 31.860 (137.194) 1.146.824
- zakup - - 6.094 31.422 929.016 31.860 57.075 1.023.607
- z rozliczenia z inwestycji 4.246 1.061.710 1.901.476 111.402 (3.091.898) - - (13.064)
- transfer (16) (1.481) 59 405 - - - (1.033)
- przeklasyfikowane do aktywów przeznaczonych do sprzedaży (443) (8.987) (11.164) (529) - - - (21.123)
- różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych - - 116 2.943 23.603 - - 26.662
- z rozliczenia zaliczek - - - - 194.269 - (189.901) 4.368
- koszty finansowania zewnętrznego - - - - 116.210 - (4.368) 111.842
- aktywa z tytułu likwidacji Morskich Kopalni Ropy - 8.906 - - 6.066 - - 14.972
- pozostałe - - 138 453 2 - - 593
Zmniejszenia (660) (5.727) (16.894) (14.240) (3.592) (188) (80) (41.193)
- sprzedaż (628) (2.814) (6.006) (10.078) (708) - - (20.234)
- likwidacja (28) (2.875) (10.882) (4.162) (614) - - (18.561)
- pozostałe (4) (38) (6) - (2.270) (188) (80) (2.398)
Wartość księgowa brutto
31 grudnia 2010
409.820 3.574.186 3.427.961 793.722 4.334.037 102.511 16.262 12.555.988
Skumulowane umorzenie
1 stycznia 2009
(dane przekształcone)
8.743 471.674 683.198 262.210 - - - 1.425.825
Zwiększenia 1.572 114.456 97.882 69.485 - - - 283.395
- amortyzacja 1.546 112.879 94.489 63.864 - - - 272.778
- transfer - 1.577 3.657 4.326 - - - 9.560
- przeklasyfikowane do aktywów przeznaczonych do sprzedaży - - (158) (9.445) - - - (9.603)
- przeklasyfikowane z aktywów przeznaczonych do sprzedaży 26 - - - - - - 26
- różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych - - (108) (2.200) - - - (2.308)
- pozostałe - - 2 12.940 - - - 12.942
Zmniejszenia (6) (4.440) (9.652) (10.083) - - - (24.181)
- sprzedaż (4) (2.516) (5.090) (6.492) - - - (14.102)
- likwidacja - (705) (4.131) (3.448) - - - (8.284)
- zmiana struktury Grupy Kapitałowej (2) (1.219) (429) (97) - - - (1.747)
- pozostałe - - (2) (46) - - - (48)
Skumulowane umorzenie
31 grudnia 2009
(dane przekształcone)
10.309 581.690 771.428 321.612 - - - 1.685.039
Skumulowane umorzenie
1 stycznia 2010
10.309 581.690 771.428 321.612 - - - 1.685.039
Zwiększenia 1.339 138.191 134.221 94.175 - - - 367.926
- amortyzacja 1.339 144.286 140.409 91.934 - - - 377.968
- transfer - (829) 87 1.189 - - - 447
- przeklasyfikowane do aktywów przeznaczonych do sprzedaży - (5.266) (6.385) (526) - - - (12.177)
- różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych - - 78 1.578 - - - 1.656
- pozostałe - - 32 - - - - 32
Zmniejszenia (266) (1.246) (13.563) (10.809) - - - (25.884)
- sprzedaż (6) (327) (3.212) (8.237) - - - (11.782)
- likwidacja - (908) (10.349) (2.572) - - - (13.829)
- pozostałe (260) (11) (2) - - - - (273)
Skumulowane umorzenie
31 grudnia 2010
11.382 718.635 892.086 404.978 - - - 2.027.081
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości
1 stycznia 2009
(dane przekształcone)
425 4.986 5.404 8.163 40.589 15.444 - 59.567
Zwiększenia 101 14.454 2.282 7.798 33.655 10 - 58.290
Zmniejszenia - (1.557) (710) (15.492) (663) - - (18.422)
Zmiana struktury Grupy Kapitałowej (11) (10.998) (1.996) (57) - - - (13.062)
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości
31 grudnia 2009
(dane przekształcone)
515 6.885 4.980 412 73.581 15.454 - 86.373
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości
1 stycznia 2010
515 6.885 4.980 412 73.581 15.454 - 86.373
Zwiększenia - 3.254 299 142 63.047 47.692 - 66.742
Przeklasyfikowane do aktywów przeznaczonych do sprzedaży - (1.687) (4.414) (3) - - - (6.104)
Zmniejszenia (107) (4.435) (502) (529) (13) - - (5.586)
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości
31 grudnia 2010
408 4.017 363 22 136.615 63.146 - 141.425
Wartość księgowa netto
1 stycznia 2009
(dane przekształcone)
391.317 1.705.246 616.571 235.464 2.747.460 79.266 1.200.713 6.896.771
Wartość księgowa netto
31 grudnia 2009
(dane przekształcone)
395.869 1.931.190 771.728 339.842 6.086.780 55.385 153.536 9.678.945
Wartość księgowa netto
31 grudnia 2010
398.030 2.851.534 2.535.512 388.722 4.197.422 39.365 16.262 10.387.482

  

(1) Wartość aktywów z tytułu poszukiwań i oceny zasobów minerałów obejmuje wartość kosztów kapitalizowanych do momentu dowiedzenia technicznej wykonalności i komercyjnej zasadności wydobywania zasobów mineralnych.

Wartość netto składników rzeczowego majątku trwałego stanowiącego zabezpieczenie zobowiązań Grupy na dzień 31 grudnia 2009 roku wyniosła 5.970.414 tysięcy złotych (31 grudnia 2009: 2.133.547 tysięcy złotych).

Koszty obsługi zobowiązań w celu sfinansowania środków trwałych w budowie oraz zaliczek na środki trwałe w budowie w okresie roku zakończonego dnia 31 grudnia 2010 roku wyniosły 111.842 tysięcy złotych (31 grudnia 2009: 117.840 tysięcy złotych).

Wartość netto aktywa z tytułu likwidacji zakładu górniczego, o którym mowa w Nocie 36.1 Dodatkowych informacji i objaśnień, na dzień 31 grudnia 2010 roku wyniosła 112.929 tysięcy złotych (31 grudnia 2009: 106.600 tysięcy złotych).

Koszty amortyzacji rzeczowych aktywów trwałych, dla których dowiedziono techniczną wykonalność i komercyjną zasadność wydobywania zasobów mineralnych za rok zakończony 31 grudnia 2010 roku wyniosły 6.146 tysiące złotych (31 grudnia 2009: 5.827 tysięcy złotych).

Koszty bezpośrednich zakupów materiałów i usług inwestycyjnych, związanych z nakładami na poszukiwania i ocenę zasobów minerałów wynosiły 15.098 tysięcy złotych (2009: 7.525 tysięcy złotych), z czego bezpośrednie przepływy pieniężne dotyczące działalności inwestycyjnej związanej z nakładami na aktywa z tytułu poszukiwań i oceny zasobów minerałów wyniosły 14.965 tysięcy złotych (2009 roku: 7.452 tysięcy złotych), natomiast 133 tysiące złotych stanowiły na dzień  31 grudnia 2010 roku wartość zobowiązań inwestycyjnych (31 grudnia 2009  roku: 73 tysiące złotych) .

Koszty odpisów z tytułu utraty wartości aktywów z tytułu poszukiwania i oceny zasobów minerałów wyniosły za rok zakończony 31 grudnia 2010 roku 47.692 tysięcy złotych (31 grudnia 2009: 10 tysięcy złotych). Ponadto w 2010 roku Grupa umorzyła aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów minerałów w kwocie 36 tysięcy złotych.

Grupa w okresie roku zakończonego 31 grudnia 2010 roku dokonała odpisu z tytułu utraty wartości nakładów związanych z projektem zgazowania ciężkiej pozostałości i produkcji energii (IGCC) w kwocie 14.230 tysięcy złotych (31 grudnia 2009: 33.588 tysięcy złotych).

Informacja dotycząca perspektyw zagospodarowania złóż gazowych B-4 i B-6

Środki trwałe w budowie, w zakresie nakładów poniesionych przez spółkę LOTOS Petrobaltic S.A. na poszukiwania złóż gazowych w obszarach B-4 i B-6  w wysokości 48.113 tysięcy  złotych (w tym z tytułu poszukiwań i oceny zasobów minerałów w kwocie 47.520 tysięcy złotych) w 2010 roku zostały objęte odpisem aktualizującym odniesionym w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Rezultaty przeprowadzonych analiz wskazywały na konieczność poniesienia znaczących nakładów inwestycyjnych umożliwiających uzyskanie przemysłowego przypływu węglowodorów z zachowaniem dodatniej rentowności projektu. Z  uwagi na wyniki dotychczasowych  działań zmierzających do pozyskania partnera gwarantującego możliwość wspólnego zagospodarowania złóż gazowych B-4 i B-6 Zarząd spółki LOTOS Petrobaltic S.A. podjął decyzję zmierzającą do intensyfikacji tego procesu. W perspektywie średnioterminowej LOTOS Petrobaltic S.A. nie przewiduje poniesienia istotnych nakładów na zagospodarowanie złóż B-4 i B-6, do czasu skonkretyzowania zasad potencjalnej współpracy z partnerem w ramach wspólnego przedsięwzięcia.

Informacja dotycząca udziałów w norweskich koncesjach wydobywczych i poszukiwawczych

Pozycja środki trwałe w budowie obejmuje m.in. nakłady poniesione przez spółkę LOTOS Exploration and Production Norge AS na zakup udziałów w norweskich koncesjach wydobywczych oraz nakłady na zagospodarowanie dotyczące udziałów w złożu YME w kwocie 2.345.122 tysięcy NOK (tj. 1.189.212 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego dla NOK przez NBP z dnia 31 grudnia 2010 roku) dodatkowo skorygowane o efekt podatkowy związany z transakcją zakupu złoża YME na kwotę 75.966 tysięcy NOK (tj. 38.522 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego dla NOK przez NBP z dnia 31 grudnia 2010 roku).

Grupa przeprowadziła test na utratę wartości tych aktywów w oparciu o analizy zdyskontowanych przepływów pieniężnych dla posiadanych przez spółkę LOTOS Exploration and Production Norge AS udziałów w zasobach węglowodorów w ramach nabytych koncesji wydobywczych obejmujących projekt zagospodarowania złoża YME, których wartość bilansowana dzień 31 grudnia 2010 roku wyniosła 2.270 milionów NOK po uwzględnieniu efektu podatkowego związanego z transakcją zakupu złoża YME.

Test na utratę wartości złoża YME na dzień 31 grudnia 2010 roku dokonany został przy zastosowaniu podejścia zakładającego zmianę cen ropy o +/-15%/ bbl względem cen spotowych i terminowych ropy naftowej Brent według stanu na dzień 3 stycznia 2011 roku, zmianę o  +/-15% względem kursu walutowego terminowego USD/NOK według stanu na dzień 3 stycznia 2011 roku, zmianę +/-15% względem wielkości zasobów złoża YME i analizując średni ważony koszt kapitału w zakresie od 6,5% do 9% po uwzględnieniu opodatkowania krańcową stopą opodatkowania 78%.

Grupa ustala wartość odzyskiwalną złoża YME w oparciu o wartości użytkowe stosując metodę zdyskontowanych przepływów finansowych. Wyliczenie dotyczące przyszłych przepływów pieniężnych zostało dokonane przez LOTOS Exploration and Production Norge AS przy wykorzystaniu prognoz wielkości i kosztów wydobycia przedłożonych przez operatora złoża Talisman Energy AS na okres 10 lat.

Wartość bilansowa aktywów związanych ze złożem YME na dzień 31 grudnia 2010 roku mieści się w przedziałach wartości odzyskiwalnych wyznaczonych podejściem zakładającym zmianę cen ropy o +/-15%/bbl, zmianę kursu walutowego USD/NOK o +/-15% i zmianę zasobów o +/-15% oraz analizując średnioważony koszt kapitału w zakresie od 6,5% do 9% po opodatkowaniu. W związku z tym, w ocenie Zarządu przeprowadzone testy nie wykazały konieczności dokonania odpisów.

Wrażliwość na zmiany założeń

Obliczenie wartości odzyskiwalnej złoża YME jest najbardziej wrażliwe na następujące zmienne:

  • Wahania cen ropy
  • Wielkość wydobywalnych zasobów ropy naftowej na złożu YME
  • Zmienność kursów walut NOK/USD
  • Stopy dyskontowe

W związku z dużą zmiennością rynku, w szczególności cen ropy naftowej istnieje możliwość wystąpienia racjonalnie uzasadnionych zmian przyjętych założeń i zmiany te mogą spowodować, iż wartość bilansowa złoża YME przekroczy jego wartość odzyskiwalną. Stąd też istnieje niepewność co do realizacji aktywów ujętych w związku ze złożem YME związaną z faktem, że prognozowane przepływy pieniężne uzależnione są od szeregu przyszłych zdarzeń, w szczególności od zmienności rynkowych cen ropy naftowej.

Ze względu na specyficzną strukturę projektu, związaną m. in. z istotnymi korzyściami podatkowymi i z tym związany efekt tarczy podatkowej, przy założeniu niezmienności założeń z końca 2010 roku absorpcja przeważającej części wartości odzyskiwalnej tego projektu nastąpi w latach 2011-2014. W związku z powyższym, wartość bilansowa aktywów związanych ze złożem YME przy zastosowaniu amortyzacji metodą naturalną opartą na odpisaniu w ciężar kosztów kwoty amortyzacji przypadającej na jednostkę wydobytej ropy naftowej, może spadać w wolniejszym tempie niż wartość odzyskiwalna, co może wiązać się z dokonaniem w ciężar kosztów odpisów zmniejszających wartość bilansową aktywa ponad wartość kwoty wartości odzyskiwalnej.

Na dzień 31 grudnia 2010 roku spółka LOTOS Exploration and Production Norge AS posiada koncesje wydobywcze PL 316 i PL 316B obejmującą 20% udziału w złożu YME oraz koncesje poszukiwawcze: 20% udziału w koncesji PL 455, 10% udziału w koncesji PL 497/497B,  25% udziału w koncesji PL 498, 25% udziału w koncesji PL 503, 20% udziału w koncesji PL 515, 50% udziału w koncesji PL 556.

Ponadto, spółka LOTOS Exploration and Production Norge AS ewidencjonuje nakłady poniesione na koncesje poszukiwawcze w pozycji wartości niematerialne w wysokości 115.892 tysięcy NOK na dzień 31 grudnia 2010 roku (tj. 58.769 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego dla NOK przez NBP z dnia 31 grudnia 2010 roku), głównie związane z koncesją PL 455. Pozycję bilansową wartości niematerialne koryguje dodatkowo efekt podatkowy na kwotę 271 tysięcy NOK (tj. 138 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego dla NOK przez NBP z dnia 31 grudnia 2010 roku). Na dzień 31 grudnia 2010 roku wartość netto wartości niematerialnych z tytułu koncesji poszukiwawczych z uwzględnieniem odpisu aktualizującego wynosi 60.246 tysięcy NOK (tj. 30.551 tysięcy złotych według  średniego kursu ogłoszonego przez NBP na dzień 31 grudnia 2010 roku), patrz Nota 18 Dodatkowych informacji i objaśnień.

Wielkość zasobów, rezerw ropy i gazu Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A.

Wielkość zasobów, rezerw ropy i gazu Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A. wynosi:

  31 grudnia 2010 31 grudnia 2009
Ropa naftowa wg kategorii 2P* 6,2 mln ton 6,4 mln ton
Ropa naftowa wg kategorii 2C** 1,3 mln ton 0,8 mln ton
Gaz ziemny wg kategorii 2P* 0,5 mld m3 4,5 mld m3
Gaz ziemny wg kategorii 2C** 6,5 mld m3 2,4 mld m3

  

*2P - zasoby pewne oraz zasoby prawdopodobne
**2C - zasoby warunkowe

Na dzień 31 grudnia 2010 roku Grupa dokonała reklasyfikacji zasobów gazu do kategorii 2C (zasoby warunkowe) z kategorii 2P (zasoby pewne oraz zasoby prawdopodobne) do czasu skonkretyzowania zasad potencjalnej współpracy z partnerem w ramach wspólnego przedsięwzięcia oraz zaawansowania projektu zagospodarowania złóż B-4 i B-6 pozwalającego na jego komercyjną eksploatację.

Program 10+ (Program Kompleksowego Rozwoju Technicznego)

Elementem strategii rozwoju Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A. jest realizacja Programu 10+. Celem Programu jest zwiększenie zdolności przerobowej rafinerii w Gdańsku o około 75%, czyli do 10,5 miliona ton ropy naftowej rocznie przy wyższym współczynniku konwersji.

Program 10+ zgodnie z planem osiągnął na 31 grudnia 2010 roku 100% zaawansowania, co jest równoznaczne z terminowym w stosunku do harmonogramu prac zakończeniem realizacji Programu 10+. Zakres prac związanych z procesem projektowania, dostaw i realizacji budowy został zakończony dla wszystkich instalacji podstawowych i pomocniczych.

W 2010 roku fazę rozruchu („Ready for start up”) osiągnęły następujące instalacje podstawowe:

  • instalacja hydrokrakingu (MHC),
  • instalacja przerobu ciężkiej pozostałości (ROSE).

W dniu 31 grudnia 2010 roku Komisja Odbioru Końcowego podpisała Protokół RFSU („Ready for start up”) dla instalacji ROSE, która jako ostatnia z instalacji realizowanych w ramach Programu 10+, została formalnie przekazana docelowemu użytkownikowi (Zakład Destylacji) do rozruchu technologicznego.

W fazę rozruchu („Ready for start up”) w 2010 roku przeszły także obiekty infrastruktury pomocniczej:

  • instalacja produkcji azotu,
  • instalacja odzysku wodoru (HRU),
  • systemy rurociągów połączeń międzyobiektowych (faza III),
  • pompownie,
  • budynki podstacji elektrycznej S31,
  • układy drogowe i place oddawane sukcesywnie z instalacjami.

Do użytkowania w 2010 roku została przekazana większość instalacji i obiektów Programu 10+, w tym:

  • kompleks aminowo-siarkowy (KAS),
  • wytwórnia wodoru (HGU),
  • instalacja hydroodsiarczania olejów napędowych (HDS),
  • rurociąg produktowy rafineria-port,
  • instalacja odzysku wodoru (HRU),
  • instalacja destylacji ropy naftowej (CDU/VDU),
  • zbiorniki produktowe,
  • pompownie.

Planowane w 2011 roku działania na instalacjach Programu 10+ dotyczą głównie prac rozruchowych na instalacjach MHC i ROSE, a także dodatkowych prac wynikających z zaleceń funkcjonalnych na instalacji CDU/VDU oraz związanych z rozbudową infrastruktury i instalacji pomocniczych.

Grupa LOTOS S.A. obecnie prowadzi prace przygotowawcze umożliwiające w latach 2012 - 2015 uruchomienie realizacji drugiego etapu Programu 10+  związanego z  zagospodarowaniem ciężkiej pozostałości. Skapitalizowane do dnia 31 grudnia 2010 roku nakłady na projekt zgazowania ciężkiej pozostałości i produkcji energii (IGCC) uwzględniające zmniejszenie wydajności ciągów oraz odmienną metodę obróbki gazów wyniosły 6.239 tysiące złotych (31 grudnia 2009 roku: 20.468 tysięcy złotych).

Dodatkowe informacje i objaśnienia do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część

top